22 Mart: Dünya Su Günü Türkiye Su Kaynaklarını koruyor mu?
- Tuğçe VURKIROĞLU
- 23 Mar
- 3 dakikada okunur
22 Mart Dünya Su Günü, bu yıl "Buzulların Korunması" temasıyla anılacak olup, küresel ve ulusal ölçekte 275 binden fazla buzulun varlığı dikkate alınmalıdır. Su kaynaklarının korunması amacıyla Türkiye, son yüzyılda 17.591 tesisin inşasına 5,4 trilyon lira yatırım yapmıştır.
Su, yaşamın temelidir ve vazgeçilmez bir kaynaktır. Dünya yüzeyinin yaklaşık dörtte üçü suyla kaplı olmasına rağmen, bunun %97,5'ini okyanuslar oluşturmaktadır.
Kalan %2,5'lik tatlı su miktarı ise 8 milyarı aşan dünya nüfusu ve diğer canlı yaşam formları için hayati önem taşımaktadır. Tatlı suyun önemini vurgulamak ve farkındalık yaratmak amacıyla her yıl 22 Mart Dünya Su Günü olarak kutlanmaktadır.
'Buzulların Korunması'
Bu yıl Dünya Su Günü teması, "Buzulların Korunması" olarak belirlenmiştir. Türkiye ve dünya genelinde buzulların önemi vurgulanacak ve tatlı su kaynağı olarak korunmasının gerekliliği üzerinde durulacaktır. Tarım ve Orman Bakanlığı da aynı temayla Dünya Su Gününü kutlamaktadır.
Dünya genelinde, Türkiye dahil, 275.000'den fazla buzul bulunmakta olup, 700.000 kilometrekarelik bir alanı kaplayan ve 170.000 kilometreküp buz depolamaktadır. Bu alanlar, canlı yaşamı için hayati önem taşımaktadır. İklim değişikliği ve küresel ısınma, buzulları ciddi şekilde tehdit etmektedir. 1900 yılından bu yana buzul erimesi nedeniyle deniz seviyesinin 20 santimetre yükseldiği belirtilmektedir.
Buzulların Önemi!
Buzullar, tatlı su döngüsünün temelini oluşturan kritik bir kaynaktır. Dünya nüfusunun 2 milyarlık bir kısmı içme suyunu buzullardan temin etmektedir. Buzullar, tarım ve sanayi sektörlerinin su ihtiyacını karşılamanın yanı sıra, geniş yansıtıcı yüzeyleri ile küresel ısınmanın etkilerini azaltmaktadır.
Türkiye'nin Buzulları Nerede?
Ülkemizdeki buzul oluşumları ağırlıklı olarak Toroslar ve Doğu Karadeniz coğrafyasında yoğunlaşmaktadır. Ağrı Dağı gibi bilinenlerin yanı sıra, Cilo Dağı Uludoruk Buzulu, Bolkar Dağları, Kaçkar Dağları, Gavur Dağı, Giresun Dağı, Süphan Dağı ve Erciyes Dağı gibi bölgelerde de buzul varlığı tespit edilmiştir.
Türkiye Su İçin Ne Gibi Yatırımlar Yaptı?
Türkiye'de tatlı su kaynaklarının korunmasına yönelik yapılan yatırımlar, oldukça önemli bir seviyeye ulaşmıştır. Tarım ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri (DSİ) Genel Müdürlüğü'nün yürüttüğü çalışmalar devam etmektedir. Yapılan hesaplamalara göre, son yüzyılda Türkiye, toplam maliyeti 5,4 trilyon lira olan 17.591 tesis inşa etmiştir. Bunun 2,9 trilyon liralık kısmı ise 2000'li yıllarda gerçekleştirilmiştir.
Son 22 yılda hizmete alınan 10.657 tesis ile depolama hacmi 183,4 milyar metreküpe, sulanan arazi miktarı 72 milyon dekara ve yıllık içme suyu miktarı ise 5,4 milyar metreküpe ulaşmıştır.
Barajların Mekanı : Türkiye
Türkiye'deki baraj sayısı 2000'li yıllardan itibaren dört kat artış göstererek 276'dan 1059'a yükselmiştir. İçme suyu tesisi sayısı ise 84'ten 426'ya, beş kat artarak ulaşmıştır. Hidroelektrik santrali (HES) sayısı da altı kat artışla 125'ten 757'ye çıkmıştır.
Taşkın koruma tesisi sayısı 11054 olurken, 146 adet yer altı depolaması ve suni besleme tesisi hizmete alınmıştır.
Atatürk Barajı, 25 Temmuz 1992'deki hizmete girişinden bu yana yıllık 1,7 milyar dolarlık ekonomik katkı sağlamaktadır. 1974 yılı 9 Eylül'ünde hizmete açılan Keban Barajı ise, o dönem Türkiye'nin enerji ihtiyacının %31'ini karşılamaktaydı. Ilısu Barajı beton yüzey alanı ve kret uzunluğu bakımından dünyanın en büyük barajı, Yusufeli Barajı ise kendi sınıfında dünyanın en yüksek 5. barajı olarak kayıtlara geçmiştir.
Deriner Barajı kendi sınıfında en yüksek 6. sırada yer alırken, Çine Adnan Menderes Barajı Avrupa'nın en yüksek 2. barajı, Ermenek Barajı ise kendi sınıfında Avrupa'nın en yüksek 7. barajı konumundadır.
Asrın Projesi!
Türkiye, uluslararası alanda da büyük ölçekli su projeleri hayata geçirmektedir. "Asrın Projesi" olarak nitelendirilen proje kapsamında, dünyada bir ilk olan askıda deniz geçişiyle Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne yıllık 75 milyon metreküp su temini sağlanmıştır. Afrika'da yürütülen projelerle ise yaklaşık 2 milyon kişiye içme ve kullanma suyu ulaştırılmıştır.
Comments