Mercator perspektifi: Dünya Haritaları!

Sosyal medyada sıklıkla tartışılan konulardan biri, Mercator projeksiyonlu dünya haritalarının doğruluğu ve hatalarıdır. 16. yüzyılda yaşamış Alman kartograf Gerardus Mercator tarafından oluşturulan bu harita, özellikle denizcilik alanında büyük kolaylık sağlamıştır. Mercator'dan sonra ise kalp, üçgen ve hatta kelebek şeklinde alternatif harita projeksiyonları geliştirilmiştir.

1512-1594 yılları arasında yaşamış olan Alman coğrafyacı ve haritacı Gerardus Mercator, özellikle denizciler için büyük kolaylık sağlayan bir harita tasarımıyla tanınır. Hollanda kartografya okulunun öncülerinden biri olarak kabul edilen Mercator, Asya, Afrika ve Güney Amerika gibi bölgelerin Avrupa ülkeleri tarafından sömürülmesine haritalarıyla katkıda bulunmuştur. 16. yüzyılda yaşamış olan Mercator, 2000'li yıllarda sosyal medyanın yaygınlaşmasıyla yeniden gündeme gelmiştir.

Bitmeyen ilginç yaklaşım: Düz Dünya!

Dünyanın küresel yapısı uzun süredir bilimsel bir gerçek olarak kabul edilmektedir. Buna rağmen, düz dünya teorisini savunan görüşlerin devam etmesi dikkat çekicidir. Bu inanç, tarih boyunca çeşitli dönemlerde mevcut olmuş; Katolik Kilisesi'nin yanı sıra Martin Luther ve John Calvin gibi önemli figürler de düz dünya teorisini benimsemiştir. Orta Çağ'da, kutsal metinlerin etkisiyle haritalar genellikle dörtgen olarak çizilmiş ve Kudüs dünyanın merkezi olarak gösterilmiştir. Tevrat ve İncil'de yer alan "dört köşe" ifadesi, bu haritacılık anlayışını etkilemiştir.

Hangi Şekilde Çizileceğine Karar Vermek Çok Zordu!

Mercator'un ardından Mekke ve New York gibi şehirleri merkez alan, dünyayı gerçekçi biçimde yansıtan alternatif harita projeksiyonları geliştirilmiştir. Johann Werner kalp şeklinde, Bernard J. S. Cahill kelebek şeklinde bir harita tasarlaırken, Irving Fissler ise 20 eşkenar üçgenden oluşan bir projeksiyon oluşturmuştur.

Buna rağmen, Mercator projeksiyonlu haritalar yaygın kullanımda kalmaya devam etmektedir.

Bu Haritalar Kasıtlı Olarak Böyle Çiziliyor!

21. yüzyılda Mercator projeksiyonunun yaygın kullanımı, küresel çapta komplo teorilerinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Sosyal medya platformlarında, bu haritaların kasıtlı olarak yanıltıcı şekilde tasarlanıp kullanıldığı yönündeki iddialar sıklıkla tekrarlanmaktadır. Eleştirilerin özünde, Mercator haritasında Avrupa'nın dünyanın merkezi gibi gösterilmesi, 30 milyon kilometrekarelik Afrika kıtasının 22,5 milyon kilometrekarelik Rusya'dan daha küçük, 2,1 milyon kilometrekarelik Grönland'ın 9,5 milyon kilometrekarelik Çin'den daha küçük ve 9,7 milyon kilometrekarelik Avrupa'nın 17,8 milyon kilometrekarelik Güney Amerika'dan daha büyük görünmesi yer almaktadır.

Mercator projeksiyonu hakkındaki tartışmalar, 1970'lerde küresel ölçekte yeniden gündeme gelmiştir. Amerikalı matematik ve bilim yazarı Martin Gardner, 1977 yılında bu konuya ilişkin bir makale kaleme almıştır. Türkiye'de ise TÜBİTAK tarafından gençlerin ve öğrencilerin bilime olan ilgilerini artırmak amacıyla yayınlanan 'Bilim ve Teknik' dergisi, 119. sayısında (Ekim 1977) Gardner'ın makalesine yer vermiştir.

Kaynak: TRT Haber